در زمان های قدیم وقتی انسان هنوز به علم بافت دست پیدا نکرده بود از پوست حیوانات اهلی سر پناه درست کرد. و اولین چادر انسانها درست شد. قدیمی ترین سازه ی پارچه ای کشف شده در جهان مربوط به مردم کوچ نشین سیبریایی در حدود 44000 سال پیش است.
بعد از ان انسان هنر بافندگی را آموخت و از پشم حیوانات نخ تولید کرد و یاد گرفت که از پنبه نخ درست کند.
چادر ها در منطقی با دو شرط غالب کمبود مواد اولیه ی ساختمانی و نیاز به جا به جایی، مورد استفاده قرار میگرفتند. مثلا عشایر برای اینکه راحت تر جا به جا شوند از چادر استفاده می کرد. در جنگ ها برای اینکه سرباز ها استراحت کنند ازچادر استفاده می کردند.
چادر اشکال مختلفی دارد:
چادر مخروطی
شکل مخروطی، برای چادر ایده آل است. چراکه مقاومت بالایی در برابر بارش باران و وزش باد شدید دارد. همچنین خروج دود آتش از داخل چادر مخروطی به خوبی انجام میشود.
ویگوام
پوست درخت غان ضد آب است وبه راحتی بهصورت ورقه ای از درخت جدا میشود. این خصوصیت باعث شده است که به عنوان مصالح ساخت چادر های اولیه مورد استفاده قرار گیرد.
سیاه چادر
سیاه چادر یکی از اولین و موفق ترین سازه ی چادری در جهان است.
که از پوششی بافته شده از موی بز سباه، طناب های کششی و تیر های پشتی بان ساخته میشود. این نوع پارچه ی بافته شده اجازه ی عبور هوا را میدهد و سایه ی خنکی ایجاد میکند. با این حال زمانی که الیاف آن خیس شود افزایش حجم می دهند و آب رادفع می کنندبنابراین توانایی محافظت در برابر باران را نبز دارد. این ویژگی سیاه چادر را برای استفاده در آب و هوا ی گرم صحرابسیار مناسب کرده است.
گر{یورت}
گر مقولی {در زبان روسی به آن یورت میگویند.} از لوکس ترین خانه های قبایل عشایری است. گر از یک دیوار مشبک مدور با پوشش پشم نمدی و درب چوبی ساخته شده است. یک سوراخ در مرکز سقف اجازه میدهد تا دود آتش از آن خارج شود.
استفاده از چادر در ارتش
از همان جنگ های اولیه ی تاریخ از چادر برای محل استراحت سربازان و چادر های بزرگ تر برای جلسات فرمانده هان، محل انبار و نگهداری ماشین آلات، تجهیزات و مهمات و ایجاد پایگاه های گشت و اکتشاف استفاده می شد. این چادر ها به دلیل سبک وقابل حمل بودن نسبت به ساختمان های ساخته شده از آجر و ملات ارجحیت دارند. در سال های اخیر با پیشرفت های حاصل در زمینه ی کامپوزیت ها و فلزات سبک، صنعت چادر های نظامی رشد زیادی داشته است. این چادر های مهندسی شده، ضد آب و بسیار سبک بوده و در کمتر از 10 دقیقه بر پا می شوند. همچنین از تجهیزات الکترنیکی نظیر سیستم های کارآمد گرمایشی و سرمایشی و منبع نور LED بهره می برند.
استفاده از سازه ی چادری به عنوان سالن نمایش
استفاده از چادر برای پوشش سقف سالن های نمایش قدمت زیادی دارد. کولوسئوم یکی از بزرگترین و اعجاب انگیز ترین سالن ها است. بزرگ ترین تماشاخانه در امپراطوری رم باستان بوده و تا 80000 نفر را در خود جای می داده است.
استفاده از چادر در مراسم تشریفاتی
در طول قرن دوازدهم میلادی، چادر های سلزنتی مجلل در اروپای غربی محبوب شدند. این ساختار های بدیع در طول قرن شاتزدهم به تدریج بزرگتر و آراسته تر شدند. و به صورت سمبلی از رفاه ثروت در مسابقات و مراسم های خاص مورد استفاده قرار گرفتند.
استفاده از چادر به عنوان چادر سیرک
اولین چادر شناخته شده سیرک در سال 1770 در پلوست مینستر بر پا شد.که از سازه ی کتانی بزرگ ساخته شده بود.به تدریج استفاده از چادر سیرک ها گسترش یافت. تا انجا که یکی از معروف ترین اشکال سازه ی کششی قرن 20 تبدیل شد. چادر های اولیه ی سیرک از یک شکل ساده ی چتر مانند استفاده می کردند. قرار گرفتن ستون در مرکز این خیمه یک نقطه ی ضعف به حساب می آمد. چرا که فضا ی مرکزی را قیر قابل استفاده میکرد. این مشکل با افزودن تیر های پشتی بان حل شد و فضای کافی برای سیرک های سه حلقه فراهم گردید.
استفاده از سازه چادری در فضای شهری
با گسترش یکجانشینی استفاده از چادر به شدت کاهش پید کرد و بیشتر به عنوان مکانی برای برپایی گردهمایی ها، انجام مراسم مذهبی و سایبان معابر مورد استفاده قرار گرفت. سیستم های سایبان شهری با الهام از چادرهای مردم کوچ نشین طراحی و ساخته شدند. این سایبان ها در ابتدا برای پوشش خیابان ها و حیاط های داخلی رایج شدند، سپس برای پوشش محافظ تئاتر مورد استفاده قرار گرفتند. بعد ها از سازه های پارچه ای پیش تنیده که توسط کابل های ساده نگه داشته میشدند، در ساخت سایبان های دکوراتیو در رویدادهای خاص استفاده شد.
ظهور و گسترش سازه پارچه ای مدرن
معمار آلمانی Frei Otto را میتوان پدر علم سازه های پارچه ای کششی دانست.
اولین پروژه ی بزرگ otto، پاویون 8000 متری نمایشگاه مونترل بود که در سال 1967 ساخته شد. در آن زمان پارچه ای که بتواند در برابر تنش ناشی از چونین سازه ی عظیمی مقاومت کند وجود نداشت. برای حل این مشکل Otto شبکه ی به هم پیوسته ای از کابل ها را طراحی کرد که قشا ی پارچه ای دقیقا زیر آن اویزان میشد.
یکی از آثار شاخص Otto بازی های المپیک مونیخ در سال 1972 است. امروز پس از کشت حدود 50 سال از ساخت آن، همچنان به همان زیبایی و جلال اولیه پاورجا مانده است.
از دیگر سازه های کششی مدرن در جهان میتوان به پروژه هایی مانند ترمینال حجاج فرودگاه بین المللی ملک عبد العزیز در جده ی عربستان سعودی و سقف فرودگاه بین المللی دنور اشاره کرد.
تاریخچه سازه ی چادری کششی در ایران
استفاده از چادر در ایران قدمت دیرینه دارد. سیاه چادر عشایر ایران یکی از قدیمی ترین و موفق ترین اجداد سازه ی کششی امروزی به حساب می آید. اولین نمونه ی فاخر سازه ی چادری در ایران سقف پارچه ای تکیه دولت بود که در دوران ناصرالدین شاه قاجار به عنوان فضایی برای اجرای مراسم تعزیه و برگزاریه آیین های سوگواری در ایام عاشورا در تهران قدیم ساخته شد. این بنا عظیم ترین سالن نمایش در طول تاریخ ایران بود.
امروزه مزایای فراوان سازه های پارچه ای کششی، ازجمله کم هزینه و کم مصرف بودن نسبت به ساختمان های معمولی، سرعت بالا ی ساخت،بهره وری انرژی مناسب، زیبایی و جذابیت بصری و دوام و ماندگاری بالا باعث استقبال از این محصول شده است.
ما در چادر دوزی خیام فرد با بیش از نیم قرن فعالیت و انجام پروژه های مختلف در جای جای کشور در خدمت هم وطنان عزیز هستیم.
لیست برخی از فعالیت های چادر دوزی خیام فرد
پوش ها و خیمه ها :
مدرسه ابراهیم خان ظهیر الدوله کرمان
تکیه خونکان کرمان
منزل حاج حسن میر باقری
فیلم کاروان ها
شهر رفسنجان{آقای اژدری-رضوانی نژاد-سید جواد لطفی} تالار عروسی شهر بابک
جزیره ی خارک
اهواز-بوشهر اصفهان هیت عاوی قدیریه وحسینیه ی دیانی اصفهان
سایرشرکت ها و سازمان ها و موسساتی که اراِِئه خدمت شده:
ذوب آهن اصفهان، فولاد مبارکه اصفهان، سیمان اصفهان، سیمان اردستان، سیمان نسوز، نسوز آذر، نسوز ایران، پلی اکریل اصفهان، سپاهان باطری، برنا باطری، شرکت ساخت و تجهیزات مپنا، راک سرامیک، کاشی مرجان، کاشی نیلو، گیتی پسند، اسنوا، حایر و … .
